Jak nie należy wygłaszać referatów naukowych
J. Woyke

Referat nie powinien być ustnie wygłoszoną pracą naukową.
Oznacza to, że nie należy przedstawiać szczegółów koniecznych w pracy naukowe, a tutaj całkowicie zbędnych.
We wstępie nie należy cytować kilku autorów. Wystarczy kilka zdań wprowadzających.

Nie powinno podawać się szczegółów metody, nie podawać składu chemicznego użytych odczynników.
Najczęściej sam autor tego nie pamięta i musi czytać to z kartki lub z ekranu.
Nie podawać szczegółow metody badań mikroskopowych lub oznaczania DNA.
Wystarczy podać, że takie badania przeprowadzono.

Referatu nie należy czytać z maszynopisu. Jest to zbyt monotonne i trudne do odbioru dla słuchaczy.
Przeważnie taki tekst zawiera zbyt wiele niepotrzebnych szczegółów.
Autor powinien mieć przed sobą tylko podstawowe tezy.
Autor odczytujący całkowity tekst nie jest w stanie go skrócić, gdy przedłuża czas którym dysponuje,
czyta wtedy szybciej, sam się denerwuje, a słuchacze z tak odczytywanego tekst mało rozumieją.

Sposób mówienia
Mikrofon i magafon zniekształcają głos. Dodatkowo głos na sali zniekształca echo i pogłos.
Zrozumienie tekstu przez uczestnika konferencji na sali, bardzo różni się od zrozumienia tekstu w bezpośredniej rozmowie.
Dlatego referat powinien być wygłaszany powoli i wyraźnie. Dobrze jeżeli między zdaniami pozostawi się małą przerwę.
Niestety wielu mówców nie wyłączając radia i TV, mówi szybciej niż myśli. Czas potrzebny do namysłu nad następnym zdaniem
zastępuje przez e-e-e-e. W rezultacie słszy się: tra-la-la, e-e-e-e-e, tra-la-la, e-e-e-e-e. Prawie nic z takiej mowy nie można zrozumieć.
W polskich szkołach uczy się czytać i pisać, niestety nie uczy się mówić. Natomiast już w starożytnym Rzymie uczono retoryki, dykcji itp.
W Polsce uczy się tego dopiero w szkole teatralnej, lub w seminarium duchownym, a powinno zaczynać się w przedszkolu.
Z przykrością, z własnego doświadzenia, muszę stwierdzić, że nawet wykładowcy wyższych uczelni nie umieją mówić,
gdyż nikt ich tego nie uczył. Nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że źle mówią.

Przedstawianie wyników na ekranie
Obecnie pokaz przygotowuje się w programie PowerPoint i wyświetla na ekranie.
Nie należy podawać opisów i tabel małymi literami i liczbami.
Nieraz autor, stojący przed ekranem, sam musi się zbliżać, aby odczytać jakieś słowo lub liczbę.
Podawanych informacji nie widać nawet z pierwszego rzędu sali, nie mówiąc już o ostatnich rzędach.
Na zwracaną autorowi uwagę odpowiada, że sale jest długa.
Na to jest odpowiedź – niech uda się do kościoła i stwierdzi, że tekst na ekranie widać dobrze z końca kościoła.

Pustosłowie i wyrazy wieloznaczne
Przypominam, iż w tytule nie należy używa pustosłowia - wybrany lub wybrane, lecz właściwe dokładne określenie,
patrz:  - jakniepisac.html#Pustos%B3owie

W tytule i treści nie należy używać wieloznacznego słowa - występuje, lecz właściwe dokładne określenie,
patrz:   jakniepisac.html#wystepuje

Używanie tych słów świadczy o lenistwie umysłowym autora!

Tekst i tabele przeznaczone do pokazania na ekranie
nie powinny być przygotowane w taki sam sposób jak do publikacji.

Do publikacji pisze się tekst na kartce A4 z odstępami wierszy co 1,5 lub 2.
Zupełnie niedopuszczalne jest przedstawianie na ekranie całej strony maszynopisu A4, z takimi odstępami.
Na ekranie wystarczy odstęp 0,5 - 1 między wierszami.
Tekst i liczby znajdujące się na pionowej kartce, przedstawione na panoramicznym (szerszym niż wyższym) ekranie są tak małe,
że nic nie widać i denerwuje to tylko słuchaczy nawet tych z pierwszych rzędów sali.

Nie należy dawać dużych marginesów od góry i dołu.
Tekst powinien znajdować się na całym ekranie.
Należy używać czcionki wielkości conajmniej 24 punktów, a lepiej 36 - 40 punktów.
W jednym wierszu powinno znajdować się nie więcej niż 5 słów, a lepiej mniej.
Tekst znajdujący się na całym ekranie nie powinien mieć więcej niż 8 do 10 wierszy,
a mimo to powinien szczelnie wypełniać cały ekran.
Jeżeli autor chce przedstawić dłuższy tekst powinien rozdzielić go na kilka ekranów.
Taki tekst nie nadaje się do publikacji, gdyż jest przygotowany tylko do pokazania na ekranie.

Tabele przgotowane do publikacji lub opublikowane nie nadają się do pokazywania na ekranie na konferencji gdyż:
1./ są pisane za małą czcionką
2./ zawierają wiele zbędnych szczegółow
3./ są za duże

Liczby powinny być pisane czcionką wielkości conajmniej 24 punktów, a lepiej 36 - 40 punktów
Wyraźniej widoczny jest krój Ariel niż Times.
Często wyraźniejsze są liczby pogrubine - 25, niż normalne - 25

W dużych kratkach tabeli nie należy przedstawiać małych liczb.
Małe liczby nie powinny zajmować jedynie środka komórek, lecz duże liczby powinny wypełniać komórki.

Nie należy dawać w jednej tabeli więcej niż 8 – 10 wierszy.
Jeżeli autor chce przedstawić więcej liczb to należy je pokazać w kilku tabelach.
Tabeli nie należy rozmieszczać tak, aby zajmowała ona tylko środkową część ekranu.
Tabela powinna zajmować cały ekran, bez marginesów dookoła, lub z bardzo małym marginesem
Na ekranie ma być widać liczby, a nie puste miejsca.

Samoobjaśniające się tabele i wykresy
Wszystkie tabele i wykresy muszą być samoobjaśniające się. Oznacza to, że wszystkie wyrażenia, słowa i skróty
muszą być zrozumiałe bez odwoływania się do ich opisu w rozdziale Metoda.
Wszystkie skróty muszą być wyjaśnionę pod tabelą lub na wykresie.
Nie wystarczy wyjaśnić, że skrót gr. kontr. to grupa kontrolna.
Uczesticy konferencji, słuchający kilkanaście referatów, już po 3 min. zapominają co jest grupą kontrolną.
W dodatku, jeżeli autor omawia 2 lub 3 doświadczenia i w każdym jest inna grupa kontrolna to wszyscy gubią się
i nie wiedzą o czym mówi wykładowca. Ilekroć ja pogubiłem się i pytałem sąsiada co jest grupą kontrolną nie zdarzyło
się aby ktokolwiek to wiedział. Dlatego zawsze trzeba wyjaśnić co jest grupą kontrolną.
Najlepiej zamiast pisać gr. kontr., odrazu podać skrót, lub całe słowo co jest grupą kontrolną.

Nie pisać w tytule ekranu Doświadczenie 1, Doświadczenie 2, Doświadczenie 3 itd .
Większość uczestników już nie pamięta czego dotyczyły kolejne doświadczenia.
Zamiast tego podać czego dotyczyły kolejne doświadczenia np. Rodziny normalne, Odkłady itp.

Statystyka
W tabeli nie należy podawać nieistotnych szczegółów.
Nie należy podawać liczb z więcej, niż jednym miejscem po przecinku. Bardziej czytelne są liczby bez miejsc po przecinku.
W referacie nie należy podawać ± (SD) średnie odchylenie, lub ± (se) błąd średniej.
Najczęściej autor sam nie rozumie tych liczb i nigdy ich nie objaśnia. Liczby te tylko zaciemniają istotne wyniki pokazane w tabeli.
Natomiast, za średnimi należy podać literki oznaczające istotność różnic międzu nimi.

Tekst i tabele mają być tak przygotowane aby widzieli je uczestnicy z ostatnich rzędów sali,
a nie autor na swym komputerze lub wydruku.

Tak przygotowana tabela nie nadaje się do publikacji, gdyż jest przeznaczona do pokazania tylko na ekranie.

Język polski. W referacie i w publikacji nie należy używać obcojęzycznych (czasem niezrozumiałych) słow, jeżeli istnieją słowa polskie.
Szczególnie drastyczne są takie wyrażenia jak:
sztuczna inseminacja, zamiast - sztuczne unasienianie
behawioryzm higieniczny, zamiast - zachowanie higieniczne,
inbred - zamiast chów wsobny,
ekstensywność inwazji lub intensywność inwazji, - zamiast porażenie pszczół, lub porażenie komórek czerwiu.
prezentować, zamiast - przedstawiać, pokazywać lub tp.

Zrozumienie referatu przez uczestnikow konferencji
Referat nie powinien być wygłaszany w taki sposób, że słuchacze nie rozumieją słow które mówi wykładowca.
Wszyscy słuchacze powinni rozumieć wszystkie słowa wypowiadane, przez wykładowcę.
Dlatego autor powinien zastanowić do jakiego grona słuchaczy mówi.
Np. referat przygotowany dla botaników, w którym wszystkie nazwy roślin podano po łacinie,
nie nadaje się na konferencję pszczelarską, gdyż większość uczestników, nie zrozumie o czym autor mówi.
Na takiej konferencji nazwy wszystkich roślin należy podać po polsku.
Podobnie, ma się sprawa z innymi specjalniościami, jak np genetyka, fizyka i inne, które mają swe specyficzne wyrażenia.
Na konferencji pszczelarskiei, gdzie uczestikami są również humaniści, technicy i inn. należy mówić
prostym polskim językiem zrozumiałym przez wszystkich uczestników.
Wykładowca, który nie zdaje sobie sprawy z tego, że słuchacze nie rozumieją wszystkich wypowiadanych przez niego słów,
wykazuje brak wyobraźni.

Wreszcie na zakończenie.
Lekceważenie słuchaczy.
Wykładający nie powinien sprawiać wrażenia lekceważenia słuchaczy, lub wyniosłości.
Możliwe, że nie ma takiego zamiaru, lub nie zdaje sobie z tego sprawy.
Jednak zbyt swobodne zachowanie się, jak np. trzymanie rąk w kieszeni, trzymanie ramion z tyłu,
trzymanie rąk na biodrach i stanie w rozkroku, omdlewające opieranie się (prawie leżenie) na katedrze itp,
lub niedbały ubiór, jak np. wymięta koszula i wytarte, obdarte (czasem specjalnie) dżinsy,
nieprzeparcie wywołują wrażenie lekceważenia uczestników konferencji.
Porządny ubiór powinien dotyczyć również techników, a w szczegółności fotografów obsługujących konferencję.
Co jest dobre na wycieczce w lesie, lub na boisku sportowym, nie przystoi na konferencji naukowej.

Savoire vivre
Młody człowiek, student, magister, doktor, asystent nie powinien zwracać się do profesorów per pani/panie.
Nie; - Czy pani/pan może mi powiedzieć......,
lecz; - Czy pani/pan profesor może mi powiedzieć......
Do profesora nie należy zwracać się w taki sposób jak do nieznajomego na ulicy.
Profesorom taki sposób zwracania nic nie szkodzi, chociaż niektórzy mogą czuć się urażeni,
gdyż nie nawykli do traktowania ich jak przechodnia z ulicy.
Jednak taki sposób wyrażania się, bardzo szkodzi tak zwracającemu się.
Od razu nastawia do niego negatywnie słuchającego. Pokazuje, że  rozmówcy brak wychowania. Brak mu tzw. "Kinder Stube".
Młody człowiek szkodzi nie tylko sobie, lecz również swoim rodzicom, gdyż pokazuje, że nieodpowiednio go wychowali.
Dla własnego dobra, radzę zwracać się w odpowiedni sposób (z uszanowaniem) do osoby, z którą się rozmawia .
Bardzo mi przykro, że o takich sprawach trzeba przypominać.

 
statystyka